Zespół legislacyjny Dobrej Fundacji opracował propozycję nowej definicji mobbingu. Została ona zaprezentowana podczas debaty „Mobbing to przemoc”, która odbyła się 11 grudnia 2024 r. w Sejmie.
Zaproponowane przez Ministerstwo Pracy zmiany w Kodeksie pracy to bardzo dobry kierunek ulepszenia prawa w obszarze mobbingu i innych nieprawidłowych działań wobec pracowników. Przede wszystkim na plus należy ocenić uproszczenie definicji mobbingu. Szczególnie istotne jest usunięcie zależności, które muszą wystąpić, aby konkretne działania lub zaniechania uznać za mobbing. W zamian zaproponowano przykładowe wyliczenie potencjalnych przejawów mobbingu. Taki zabieg może pomóc zarówno pracownikom, jak i pracodawcom w ocenie czy dane zachowania mogą stanowić mobbing.
Taką samą formę zaproponował również zespół legislacyjny "Dobra Fundacja", która została zaprezentowana podczas okrągłego stołu w Sejmie w grudniu 2024 r., co cieszy jeszcze bardziej.
Kolejną korzystną zmianą jest doprecyzowanie kręgu podmiotowego, od którego mobbing może pochodzić. I tak, w wprost wymieniono różne źródła mobbingu takie jak mobbing od podwładnego czy osób na równorzędnych stanowiskach. Spójne z prezentowanym przez Fundację stanowiskiem jest również doprecyzowanie oczekiwań wobec pracodawców. Dotychczas nie było jasne, w jaki sposób pracodawca miał przeciwdziałać mobbingowi oraz w jakich sytuacjach wyłączona zostanie jego odpowiedzialność. Niektóre pojęcia są niestety niedookreślone takie jak obowiązek „nieumyślne zachowania wobec pracownika, które mogłyby wywołać konkretny skutek”, czy obowiązek pracodawcy w zakresie wsparcia osób dotkniętych mobbingiem.
Niezależnie od tego proponowane zmiany należy ocenić bardzo pozytywnie, gdyż bardzo szeroko odnoszą się do niewłaściwych zachowań w zakładzie pracy, obejmując nie tylko mobbing, ale również naruszenia godności, innych dóbr osobistych pracowników, a także nierówne traktowanie i dykryminację. To bardzo kompleksowe zmiany, które mogą przyczynić się do walki z różnymi przejawami przemocy w miejscu pracy.
| Teraz w Kodeksie Pracy |
| Art. 94 ³ . [Mobbing] § 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. § 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. § 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. § 4. Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. § 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy. |
| Propozycja Nowej Definicji |
| Art. 94 ³. [Mobbing] §1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. Przeciwdziałanie powinno polegać w szczególności na szkoleniu pracowników; informowaniu o niebezpieczeństwie i konsekwencjach mobbingu; stosowaniu procedur, które umożliwią wykrycie i zakończenie mobbingu. §2. Mobbing oznacza niepożądane, uporczywe działania lub zaniechania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające lub mające na celu w szczególności: 1) nękanie lub zastraszanie, 2) poniżanie, 3) ośmieszanie, 4) izolowanie, 5) nieuzasadnioną krytykę, 6) nieuzasadnione podważanie kompetencji lub wyników pracy, 7) utrudnianie lub uniemożliwianiu komunikowania się. §2(1) Na zachowania, o których mowa w §2 mogą składać się fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy. § 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. § 4. Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. § 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy. |
- propozycje zmian zespołu legislacyjnego Dobrej Fundacji w prawej kolumnie, pogrubioną czcionką.